Wireless Technology - Wi-Fi - Frequency
========================================
WiFi ဆိုတာလူတိုင္းနီးပါးသိၾကပါတယ္ေနာ္.. free WiFi ပိုသိတယ္ဟဳတ္ :D...အဲ့တာေၾကာင့္ WiFi ေအၾကာင္းေလး knowledge sharing ေလးေရးေပးလိုကၸါတယ္။ Basic sharing မို႔ Advance သမားေၾတသိၿပီးသားဆိုလဲအ်ပင္းေ်ပဖတႅိဳ႕ရတာေပါ့။ စၪ္းစားမိတာေလးတစၡဳက WiFi ေအၾကာင္းေရမဲ့တူတူမထူးပါဘူး wireless technology ေအၾကာင္းေလး frequency ေအၾကာင္းေလးပါအၾကမ္း်ဖင္းထဲ့ေရးလိုကၸါတယ္။
wireless signal
---------------
Wireless Technology ဆိုတာနဲ႔ဘာအဓိကလဲလို႔ေမးရင္ရြင္းရြင္းေလးပါ wireless သုံးဖို႔အၾတက္ wireless signal လိုတာေပါ့။အဲ့ေတာ့ wireless signal ဆိုတာဘာလဲကစရတာေပါ့။ wireless signal ဆိုေမြတာ့ wire မရြိလို႔ေပါ့ :P ဟုတၸါတယ္ wire မလိုပဲေလထဲမြာ လၽြပၥစ္သံလိုကႅြိဳင္း(Electromagnetic waves)ေၾတနဲ႔ကၽျႏ္ေတာၱိဳ႕လိုအပၲဲ့အခ္က္အလက္ေၾတကိုပို႔တာပါ။ အဲ့ဒီ wave ေၾတက antenna တို႔ receiver တို႔ေဆာျင္ရကၱဲ့ေနရာစီေရာကႅာတဲ့အခါမြာ electromagnetic waves ေလးေၾတေကန electric energy ပုံစံေ်ပာင္းၿပီး လကၡံတဲ့ device ေကေန်ပာင္းၾသားတဲ့ လၽြပၥျစၥမ္းအေင္အ်ပာင္းအလဲေအနအထားေလးေၾတကို်ပႏ္ၿပီး data အ်ဖစၸဳံေဖာ္ယဴတာ်ဖစၸါတယ္။
(ဒီထဲမြာ နဲနဲရြာထက္ရြၫၡ္ငၲာေကတာ့ ကၽျႏ္ေတာၱိဳ႕ေေၾတ်ပာေ်ပာေနတဲ့ data တနၫ္းအား်ဖင့္ ပုံေၾတ၊စာေၾတ၊ဗီဒီယိုေၾတကို ကၽျႏ္ေတာၱိဳ႕တစ္ေနရာေကနတစ္ေနရာကူးယူၾကတယ္၊အငၲာနေတၠဒါင္းၾကတယၦိဳတာဟာ တကယ္ေတာ့အဲ့ဒိရြိတဲ့ ပုံႀကီး၊ဗီဒီယို ႀကီးကိုယ့ၥီေကာကၳဲ့လိုကၱာမြမဟုတၱာ ကၽျႏ္ေတာၱိဳ႕ကူးလားတာ signal သီးသန႔ၸဲေလ အဲ့ဒီ signal ကိုကၽျႏ္ေတာၱိဳ႕်ပျႏၹင့ၱဲ့ computer,phone စတာေၾတကအဲ့အတိုင္း်ပႏၸဳံေဖာ္ေပးလိုက္ေတာ့ ကိုယၠပဲဟိုမြာရြိတဲ့ဟာကူးလာသလိုလိုထျင္သားတာေပါ့ signal မြာပါတာဆိုလို႔ စကား၂လုံးစာပဲ ဥပမာ 1 or 0 , ေအပၚ or ေအာက္ အဲ့လိုမ္ိဳးေပါ့ နားလျၫႅယ္ေအာင္ေ်ပာရင္ 01000001 ဆိုရင္ A လို႔်ေပပါ့ ..signal မြာ digital signal နဲ႔ analog signal ဆိုၿပီး ၂ မ္ိဳးရြိတယ္ ဘာၾကာလဲဆိုေတာ့ ေနာကၼြထက္ေရးေတာ့မယ္)
Type of Wireless Signal
-----------------------
Wireless signal အမ္ိဳးအစားေၾတေကတာ့အမ္ားႀကီးရြိပါတယ္။ကၽျႏ္ေတာၱိဳ႕ပတ္ဝႏ္းက္ငၼြာၾကားဖူးေနၾေကၾတေကတာ့ FM radio,TV,Phone,Wi-Fi,Satellite signal စသ်ဖင့္အမ္ားႀကီးရြိပါတယ္။အားလုံးက electromagnetic waves signal ေၾတႀကီးပါပဲဘာလို႔ၾကာၾသားတာလဲဆိုေတာ့ Frequency မတူၾကလို႔ပဲ်ဖစၸါတယ္။
Frequency
---------
Frequency ကိုအၾလယ္ေ်ပာရရင္ႀကိမ္ႏြဳံးလို႔ ဘာသာ်ပႏ္ၾကပါတယႅြိဳင္းထႏြဳံးေပါ့ ဒီၾကားထဲ ရြာရြၫ္ၿပီးေမးတဲ့သူကရြိေသးတယၻာလို႔ electromagnetic wave ေတက တဲ့တဲ့မၾသားပဲလြိဳင္းထၿပီးၾသားတာလဲတဲ့ APK ေပါ့ေနာ္ဟဳတၸါတယႅြိဳင္းဘာလို႔ထရလဲဆိုေတာ့ electric မြဳံေလးေၾတကၿငိမ္ၿငိေမၼနဘူးလၽြပၥျစ္သားရာလမ္းမြာခုႏ္ေပါက္ၿပီးၾသားေတာ့တုံခါမြဳ်ဖစၸါတယ္အဲ့ဒိတုံခါမြဳေၾကာင့္ လြိဳင္းထၿပီးေလထဲၾထၾက္သားတာေပါ့ ထားပါေတာ့ေရြ႕ဆက္ရရင္ အဲ့ဒိလြိဳင္းထတဲ့ႀကိမ္ႏြဳံးေပၚမူတၫ္ၿပီး signal ေၾတလဲၾကဲ်ပားၾသားပါတယ္။လြိဳင္းထတာေႏြးရင္ low frequency ေပါ့ လြိဳင္းထတာမ္ားရင္ high frequency ေပါ့ အဲ့တာကိုဘာနဲ႔တိုင္းတာလဲဆိုရင္ Hertz နဲ႔တိုင္းပါတယ္။ Hertz (Hz)ကိုဘယႅိဳတိုင္းလဲဆိုေတာ့ 1 secondမြာလြိဳင္းဘယ္ႏြစၡါထလဲေပၚမူတၫ္ၿပီးေခၚပါတယ္ ၁ စကၠန႔ၼြာ ၁ ႀကိမၴရင္ 1Hz ေပါ့ ၁ စကၠန႔ၼြာ လြိဳင္း ၁၀၀ ၾထကၱယၳတယၦိဳရင္ 100Hz ေပါ့ဒီေလာကၦိဳေသဘာေပါက္ေလာကၸါၿပီ ဥပမာေအနနဲ႔ FM radio signal က ၁ စကၠန႔ၼြာ လြိဳင္း သႏ္း ၁၀၀ (100 Million)ၾထကၸါတယ္ အဲတာေၾကာင့္ FM frequency က 100MHz ်ဖစၸါတယ္ million ကို M နဲ႔်ပပါတယ္ ၾထကၼၾထက္သိခ္င္ရင္ေတာ့ FM နားေထာင္ရင္ လာတဲ့လြိဳင္း လိုက္ၾကည့္ၾကည့္ေပါ့ ဟီးဟီး ်မင္ရရင္ေ်ပာအုံးေနာ္။ လြိဳင္းက ၁ စကၠန႔္ သႏ္းေထာငၡ္ီၾထက္ရင္ေတာ့ billion times ေပါ့ အဲ့တာကိုေတာ့ Gigahertz (GHz) နဲ်ပပါတယ္။ေအာကၼြာနမူနာေအနနဲ႔ Frequency ေၾတ်ပထားပါတယ္ Wi-Fi ဆိုတဲ့ေကာင္ႀကီမ္ႏြဳံးေတာ္ေတာၼ္ားတယ္ အဲ့တာေၾကာင့ႅဲ signal ေၾတ ၁ စကၠန႔္အၾတင္းအမ္ားႀကီးပို႔နိုငၲယၳငၸါတယ္။ လြိဳင္းထုတ္ေပးရတဲ့ electric power လဲပိုစားမြာေပါ့။
AM Radio: Around 10MHz
FM Radio: Around 100MHz
Television: Many frequencies from 470MHz to 800MHz, and others.
Cellular phones: 850MHz, 1900MHz, and others
Wi-Fi: 2.4GHz
Satellite: 3.5GHz
Wi-Fi: 5GHz
frequency ေအၾကာင္းေရးေတာ့ Modulation ဆိုတဲ့စကားလုံးေလးထဲ့ေရးေပးလိုကၸါတယ္အက္ေယၠတာ့သီးသန႔္ေလ့လာၾကည့ၸါသိခ္င္ရင္ Modulation ဆိုတာအၾကမ္း်ဖင္းေ်ပာရရင္ signal လႊင့ၱဲ့အခါမြာလိုခ္ငၲဲ့ data information ေရအာင္ wave ေၾတကို ပုံစံအမ္ိဳးမ္ိဳးလြိဳင္းအျရယ္အစားလိုသလိုပုံေ်ပာင္းပို႔လႊတၱဲ့ေသဘာမ္ိဳးကို modulate လုပၲယႅိဳ႕ေခၚပါတယ္။
Wi-Fi Signal
============
WiFi signal မြာေတာ့ frequency ေပါမူတၫ္ၿပီး ၂ မ္ိဳးသုံးၾကပါတယ္
1- 2.4GHz low frequency ေကတာ့လက္ရြိမ္ားေသာအား်ဖင့္သဳံးတဲ့ WiFi frequency အမ္ိဳးအစားပါ။အသုံးမ္ားတဲ့အၾတက္ အဲ့ဒိ frequency နဲ႔ signal ေၾတကၽျႏ္ေတာၱိဳ႕ပတ္ဝႏ္းက္ငၼြာအမ္ားႀကီး်ဖစ္ေနၿပီးတခါေတလ wave ေၾတအခ္င္းခ္င္းေအႏြာက္အယြက္်ဖစၲာေၾတရြိေနတကၸါတယ္။ဒါေပမဲ့အားသာတာတစၡဳက နံရံေၾတ်ပတင္းေပါက္ေၾတကို ်ဖတ္ေက္ာၷိဳငၼြဳမ္ားပါတယ္။
2- 5GHz high frequency ေကတာ့ေလာေလာဆယ္အသုံးနဲပါေသးတယ္။ frequency မ္ားတဲ့အၾတက္ Bandwidth ပိုမ္ားပါတယ္အသုံး်ပဳတဲ့သူလဲနၫ္းေသးတာေၾကာင့္ေအႏြာက္အယြကႅၫ္းကင္းပါေသးတယ္။ဒါေပမဲ့ႀကိမ္ႏုံးမ္ားတဲ့အၾတက္ အၾကာေအဝးသိပၼရပါဘူး 2.4GHz လိုလဲ နံရံေၾတ ်ပင္းေပါက္ေၾတလဲအရမ္းမ်ဖတ္ေက္ာၷိဳငၸါဘူး။
အဲ့အမ္ိဳးအစားေၾတကို Wi-Fi ေလာကမြာေတာ့ Band လို႔ေခၚၾကပါတယ္။ 2.4GHz Band နဲ႔ 5GHz Band ေပါ့၊ အဲ့ Band တစၡဳခ္င္းစီမြာလဲ channel ေၾတျခဲၿပီးသုံးၾကပါတယ္။
2.4GHz Band မြာ channel 1 to 14 ရြိပါတယၵါေပမဲ့ channel overlap ်ဖစၲဲ့အၾတက္ channel အကုႏႅဳံးအသုံး်ပဳလို႔မရပါဘူး။
5GHz Band မြာေတာ့ bandwidth ပိုမ္ားသလို channel ေၾတလဲပိုမ္ားပါတယ္ 1 to 165 ေလာကၳိရြိပါတယ္။
Power and Receiver Sensitivity
WiFi နဲ႔ပတ္သတႅိဳ႕ေနာကၱစၡဳေအရးႀကီးတာက အထကၼြာေ်ပာခဲ့တဲ့ Wifi signal ေၾတကဘယ္ေလာက္ေဝးေဝးၾသားၾကလၫ္း ဘာေၾတၾကာလၫ္းဆိုတာပါပဲ။ဒါမြလၫ္း wireless network တစၡဳတၫ္ေဆာက္ေတာ့မယၦိဳၾတကႅိဳ႕ခ္ကႅိဳ႕ရမြာပါ။ေအပၚေခါင္းစဥၼြာေရးထားသလို Power ဆိုတာက signal ထုတႅႊင့ၱဲ့ power ကိုေ်ပာတာပါ transmit လုပၲဲ့အားေပါ့ electromagnetic အားေပါ့ အဲ့ဒိအားက Router တစၡဳခ္င္းစီမြာသူ႔ power နဲ႔သူရြိပါတယ္ အဲ့တာေပါမူတၫ္ၿပီး အၾကာေအဝးလဲေ်ပာင္းလဲၾသားပါတယ္။
တခ္ိဳ့ router ေၾတကထုတႅႊင့္အားအရမ္းေကာင္းပါတယ္ တခ္ိဳ့ router အမ္ိဳးအစားေၾတေကတာ့ လကၡံအား လိုင္းဖမ္းအားအရမ္းေကာင္းပါတယ္ အမ္ိဳးအစားေပၚမူတၫ္ၿပီးၾကဲ်ပားၾသားပါတယ္။ အဲ့တာေေၾတပၚမူတၫ္ၿပီးလိုင္းဘယ္ေလာက္ေကာင္းလဲတိုတာလၫ္းၾကာၾသားတာေပါ့။
Router တစၡဳရဲ့ transmit power ကို အတိုင္းအတာ ၂ မ္ိဳးနဲ႔တိုင္းပါတယ္ - milliwatts(mW)or dBm ဆိုၿပီးတိုင္းၾကပါတယ္။
1- လၽြပၥေစ္အခၚေအဝၚအတိုင္းအတာမြာ Watt ကိုေတာ္ေတာၼ္ားမ္ားသိၿပီးၾကမြာပါ လၽြပၥစၸစၥၫ္းေၾတသုံးတဲ့အခါ Watt ဘယ္ေလာကၥားလဲဆိုတာကိုေပါ့ ခုဆိုမီတာေခဈးေၾတတက္ေတာ့ watt ေခၽၾတာဖို႔ေ်ပာလာၾကတာၾကားၾကမြာပါ မီတာဆိုလို႔ မီတာမြာဆိုရင္ 1000 watt ကို 1 နာရီတိတိသုံးရင္ 1 Unit တကၱာသိတဲ့သူေၾတသိၾကမြာပါ အဲ့ေတာ့ Watt နဲမြသက္သာမြာေပါ့ ထားပါ milliwatts ကိုေရြ႕ဆေက္ရအာင္ milliwatts ဆိုတာက 1 watts ရဲ့ ၁၀၀၀ ပုံ တစၸဳံ 1/1000 watt ကိုေခၚတာ်ဖစၸါတယ္။ဥပမာၾတက္်ပရရင္ လၽြပၥစၼီးလုံးတစႅဳံးအိမၼြာသုံးတာ 40 Watts ဆိုပါေတာ့ ကၽျႏ္ေတာၱိဳ႕က 100mW ရြိတဲ့ Router တစႅဳံးသုံးမယၦိဳရင္ 100/40000 ်ဖစၲာမို႔ အဆ 400 ေက္ာၼီးသီးစားတဲ့အားထကၷဲတဲ့ပမာဏကို electric signal အ်ဖစၴဳတႅႊင့ႅိဳကၱာ်ဖစၸါတယ္။ signial wave ေၾတရဲ့လၽြပၥစၸမာဏ က အရမ္းနဲပါတယ္ မဟုတ္ရင္ရဲ အကုႏၶာတႅိဳကၠဳႏၼြာေပါ့။
2- dBm ေကတာ့ ခုနေက်ပာတဲ့ milliwatt ကိုတိုင္းတာေခၚဆိုဖို႔ ဇယား logarithms ၾတကၷၫ္းနဲ႔ၾတက္ၿပီးေခၚတာ်ဖစၸါတယ္။ 1 Milliwatt ကို 0 dBm, 10 milliwatt ကို 10 dBm, 100 milliwatt ကို 20 dBm, 1000 milliwat (1Watt) ကို 30 dBm အစရြိသၫ္ေခၚဆိုၾကပါတယ္။အဲ့တာကိုၾကည့္ၿပီး network range ကိုၾတကၡ္က္ၿပီး router ဘယ္ေလာက္ လိုတယ္ ဘာညာေပါ့ ၾတကၡ္က္ရတာပါ။
ဥပမာေနနဲ႔ ေ်ပာရင္ ပုံမြႏ္ laptop,phone ေလးေၾတဆို 10mw(10dBm)အားရြိပါတယ္။indoor router, Office router ေလးေၾတဆို 100mW(20dBm)
Outdoor router, Sector router ေၾတလဲ 100mW(20dBm)ပဲသုံးၾကတာမ္ားပါတယ္းဒါေပမဲ့ antenna ၾကာၾသားပါတယ္ေအာကၼြာရြင္း်ပပါအုံးမယ္။ long range CPE ေၾတဘာေၾတၾေကတာ့ 500mW(1/2Watt or 27 dBm)သုံးၾကပါတယ္။တခ္ိဳ့နိုင္ငံေၾတမြာ အဲ့လိုသုံးတဲ့ transmit power ကိုကန႔္သတၳားပါတယ္ အရမ္း watt မ္ားရငႅဴကိုထိခိုကၷိဳငႅိဳ႕ပါ မသိမသာနဲ႔ဓာတ္ေသးေသးေလးလိုက္ေနသလိုေနမြာေပါ့။အဲ့တာေၾတက ေရာဂါေၾတရတာ အနၫ္းဆုံး မ္ိဳးတုႏ္းတာ်ဖစၲတၱယ္သတိေတာ့ထားေပါ့ :P။
အထကၼြာေ်ပာခဲ့တဲ့ transmit power က WiFi Connection တစၡဳရဲ့တစ္ဝကၥာခရီးလို႔အၾကမ္း်ဖင္းသတၼြတႅိဳကၸါေနာကၱစ္ဝေကၠတာ့သူ႔ လကၡံတဲ့ receiver router, Device ဘကၠအပိုင္းေပါ့ receiver ဘကၼြာလဲသူရဲ့ လကၡံနိုငၲဲ့အၾကာေအဝးရြိပါတယ္အဲ့တာကို ေခါင္းစဥၼြာပါတဲ့ Receive Sensitivity လို႔ေခၚပါတယ္။
လကၡံတဲ့ device ကလၫ္းလကၡံတဲ့အခါမြာအထေကၠ်ပာခဲ့သလို electromagnetic wave ေၾတကိုလကၡံတာ်ဖစႅိဳ႕ တနၫ္းအား်ဖစ္ လၽြပၥစၶာတ္အားလြိဳင္းေသးေသးေလးကိုလကၡံတာမို႔ dBm နဲ႔ပဲၾတကၸါတယၵါေပမဲ့ လကၡံတဲ့ေနရာမြာစလႊင့ႅိဳကၱဲ့ ပမာဏအတိုင္းေရာကႅာတာမဟုတၸါဘူး လၽြပၥစ္အားနဲနဲေလးေရာကႅာတာပါ အဲ့တာကိုပဲ ဖမ္းၿပီး signal ်ပႏ္ေဖာ္ရတာပါ။ ပုံမြႏ္အား်ဖင့္ -40dBm ေကန -80dBm ၾကားမြာေကာင္းေကာင္း signal အလုပႅဳပၸါတယ္ -80dBm ေကနာေက္ာ္ၿပီး -90,-100,ေၾတဆိုရငႅိဳင္းေမကာင္းေတာ့ပါဘူး။ အဲ့မြာဘာလို႔အႏြဳတႅကၡဏာပါေနရတာလဲဆိုရင္ ဖမ္းမီတဲ့ လၽြပၥစႅြိဳင္းက အရမ္းအားနၫ္းလို႔ 1 milliwatt(1mW)ေတာငၼရြိပါဘူး အဲ့ေအာကၠိဳေရာက္ေနပါၿပီ။
ဥပမာ - 0.0001 milliwat(mW) ကို 0.0001 dBm လို႔ေရးမဲ့အစား -40dBmလို႔အၾလယၼြတ္ရၾလယ္ေအာင္ေရးတဲ့ေသဘာပါ။
|--------|-------------------|
| P(dBm) | P(mW) |
|--------|-------------------|
| 50 | 100000 |
| 40 | 10000 | strong transmitter
| 30 | 1000 | ^
| 20 | 100 | |
| 10 | 10 | |
| 0 | 1 |
| -10 | 0.1 |
| -20 | 0.01 |
| -30 | 0.001 |
| -40 | 0.0001 |
| -50 | 0.00001 | |
| -60 | 0.000001 | |
| -70 | 0.0000001 | v
| -80 | 0.00000001 | sensitive receiver
| -90 | 0.000000001 |
|--------|-------------------|
Antennas
Wireless router ေၾတမြာမတူညီတဲ့ အငၲႏၷာေၾတပါၾကပါတယ္။လိုအပၲဲ့ေအနအထားေပၚမူတၫ္ၿပီးသုံးၾကပါတယ္။တခ္ိဳ့ router နဲ႔ၾတဲသုံးရတဲ့ အငၲႏၷာသီးသန႔္ေၾတလၫ္းရြိပါတယ္။
အသုံးအမ္ားဆုံး Antenna အမ္ိဳးအစား ၃ မ္ိဳးရြိပါတယ္။
Omnidirectional Antennas -- Omni အငၲႏၷာေၾတက WiFi signal လႊင့ၱဲ့ ဖမ္းတဲ့ေနရာမြာ ပတၸတႅၫၠိဳ လႊင့္၊ဖမ္း လုပၸါတယ္။ transmit power ကပတၸတႅၫၠိဳၾသားရတဲ့အၾတက္အၾကာေအဝးေတာ့သိေပၼရာကၸါဘူး ပတ္ဝႏ္းက္ငၼြာပဲ signal ေကာင္းေကာင္းမိပါတယ္။
Directional Antennas --Directional ဆိုတဲ့အတိုင္းလားရာတစၹကၠိဳ အားသာေပးၿပီး signal လႊင့ၱာ်ဖစၸါတယ္။ Directional Antenna ကိုအဓိက ၂ မ္ိဳးထၾကၡဲထားပါတယ္။
>> Sector Antenna :: ေကတာ့ လိုခ္ငၲဲ့ direction ဘကၠိဳ 30° ေကန 120° အထိအက္ၪ္းအက္ယ္ လုပ္ၿပီး လႊင့ႅိဳ႕ရပါတယ္။ Point to Multi Point သုံးတဲ့သူေၾတအသုံးမ္ားပါတယ္။
>> Focused Antenna : :ေကတာ့ လိုခ္ငၲဲံ direction တစၡဳတၫ္းကိုပဲ စူးစိုက္ၿပီးလႊင့ၱာပါ အက္ယ္ 5°,10° ေလာကၸဲရြိပါတယ္။အၾကာေအဝးေတာ့ပိုေရာကၱာေပါ့ CPE ေၾတမြာ point to point သုံးၾကတာမ္ားပါတယ္။
ZawGyi
=======
WiFi ဆိုတာလူတိုင္းနီးပါးသိၾကပါတယ္ေနာ္.. free WiFi ပိုသိတယ္ဟဳတ္ :D...အဲ့တာေၾကာင့္ WiFi ေအၾကာင္းေလး knowledge sharing ေလးေရးေပးလိုကၸါတယ္။ Basic sharing မို႔ Advance သမားေၾတသိၿပီးသားဆိုလဲအ်ပင္းေ်ပဖတႅိဳ႕ရတာေပါ့။ စၪ္းစားမိတာေလးတစၡဳက WiFi ေအၾကာင္းေရမဲ့တူတူမထူးပါဘူး wireless technology ေအၾကာင္းေလး frequency ေအၾကာင္းေလးပါအၾကမ္း်ဖင္းထဲ့ေရးလိုကၸါတယ္။
wireless signal
----------------
Wireless Technology ဆိုတာနဲ႔ဘာအဓိကလဲလို႔ေမးရင္ရြင္းရြင္းေလးပါ wireless သုံးဖို႔အၾတက္ wireless signal လိုတာေပါ့။အဲ့ေတာ့ wireless signal ဆိုတာဘာလဲကစရတာေပါ့။ wireless signal ဆိုေမြတာ့ wire မရြိလို႔ေပါ့ :P ဟုတၸါတယ္ wire မလိုပဲေလထဲမြာ လြ္ပၥစ္သံလိုကႅႈိင္း(Electromagnetic waves)ေၾတနဲ႔ၾကၽႏ္ေတာၱိဳ႕လိုအပၲဲ့အခ္က္အလက္ေၾတကိုပို႔တာပါ။ အဲ့ဒီ wave ေၾတက antenna တို႔ receiver တို႔ေဆာင္႐ၾကၱဲ့ေနရာစီေရာကႅာတဲ့အခါမြာ electromagnetic waves ေလးေၾတေကန electric energy ပုံစံေ်ပာင္းၿပီး လကၡံတဲ့ device ေကေန်ပာင္းၾသားတဲ့ လြ္ပၥျစၥမ္းအေင္အ်ပာင္းအလဲေအနအထားေလးေၾတကို်ပႏ္ၿပီး data အ်ဖစၸဳံေဖာ္ယဴတာ်ဖစၸါတယ္။
(ဒီထဲမြာ နဲနဲရြာထက္ရြၫၡ္ငၲာေကတာ့ ၾကၽႏ္ေတာၱိဳ႕ေေၾတ်ပာေ်ပာေနတဲ့ data တနၫ္းအား်ဖင့္ ပုံေၾတ၊စာေၾတ၊ဗီဒီယိုေၾတကို ၾကၽႏ္ေတာၱိဳ႕တစ္ေနရာေကနတစ္ေနရာကူးယူၾကတယ္၊အငၲာနေတၠဒါင္းၾကတယၦိဳတာဟာ တကယ္ေတာ့အဲ့ဒိရြိတဲ့ ပုံႀကီး၊ဗီဒီယို ႀကီးကိုယ့ၥီေကာကၳဲ့လိုကၱာမြမဟုတၱာ ၾကၽႏ္ေတာၱိဳ႕ကူးလားတာ signal သီးသန႔ၸဲေလ အဲ့ဒီ signal ကိုၾကၽႏ္ေတာၱိဳ႕်ပျႏၹင့ၱဲ့ computer,phone စတာေၾတကအဲ့အတိုင္း်ပႏၸဳံေဖာ္ေပးလိုက္ေတာ့ ကိုယၠပဲဟိုမြာရြိတဲ့ဟာကူးလာသလိုလိုထျင္သားတာေပါ့ signal မြာပါတာဆိုလို႔ စကား၂လုံးစာပဲ ဥပမာ 1 or 0 , ေအပၚ or ေအာက္ အဲ့လိုမ္ိဳးေပါ့ နားလျၫႅယ္ေအာင္ေ်ပာရင္ 01000001 ဆိုရင္ A လို႔်ေပပါ့ ..signal မြာ digital signal နဲ႔ analog signal ဆိုၿပီး ၂ မ္ိဳးရြိတယ္ ဘာၾကာလဲဆိုေတာ့ ေနာကၼြထက္ေရးေတာ့မယ္)
Type of Wireless Signal
------------------------
Wireless signal အမ္ိဳးအစားေၾတေကတာ့အမ္ားႀကီးရြိပါတယ္။ၾကၽႏ္ေတာၱိဳ႕ပတ္ဝႏ္းက္ငၼြာၾကားဖူးေနၾေကၾတေကတာ့ FM radio,TV,Phone,Wi-Fi,Satellite signal စသ်ဖင့္အမ္ားႀကီးရြိပါတယ္။အားလုံးက electromagnetic waves signal ေၾတႀကီးပါပဲဘာလို႔ၾကာၾသားတာလဲဆိုေတာ့ Frequency မတူၾကလို႔ပဲ်ဖစၸါတယ္။
Frequency
---------
Frequency ကိုအၾလယ္ေ်ပာရရင္ႀကိမ္ႏႈံးလို႔ ဘာသာ်ပႏ္ၾကပါတယႅႈိင္းထႏႈံးေပါ့ ဒီၾကားထဲ ရြာရြၫ္ၿပီးေမးတဲ့သူကရြိေသးတယၻာလို႔ electromagnetic wave ေတက တဲ့တဲ့မၾသားပဲလႈိင္းထၿပီးၾသားတာလဲတဲ့ APK ေပါ့ေနာ္ဟဳတၸါတယႅႈိင္းဘာလို႔ထရလဲဆိုေတာ့ electric မႈံေလးေၾတကၿငိမ္ၿငိေမၼနဘူးလြ္ပၥျစ္သားရာလမ္းမြာခုႏ္ေပါက္ၿပီးၾသားေတာ့တုံခါမႈ်ဖစၸါတယ္အဲ့ဒိတုံခါမႈေၾကာင့္ လႈိင္းထၿပီးေလထဲၾထၾက္သားတာေပါ့ ထားပါေတာ့ေရြ႕ဆက္ရရင္ အဲ့ဒိလႈိင္းထတဲ့ႀကိမ္ႏႈံးေပၚမူတၫ္ၿပီး signal ေၾတလဲၾကဲ်ပားၾသားပါတယ္။လႈိင္းထတာေႏြးရင္ low frequency ေပါ့ လႈိင္းထတာမ္ားရင္ high frequency ေပါ့ အဲ့တာကိုဘာနဲ႔တိုင္းတာလဲဆိုရင္ Hertz နဲ႔တိုင္းပါတယ္။ Hertz (Hz)ကိုဘယႅိဳတိုင္းလဲဆိုေတာ့ 1 secondမြာလႈိင္းဘယ္ႏြစၡါထလဲေပၚမူတၫ္ၿပီးေခၚပါတယ္ ၁ စကၠန႔ၼြာ ၁ ႀကိမၴရင္ 1Hz ေပါ့ ၁ စကၠန႔ၼြာ လႈိင္း ၁၀၀ ၾထကၱယၳတယၦိဳရင္ 100Hz ေပါ့ဒီေလာကၦိဳေသဘာေပါက္ေလာကၸါၿပီ ဥပမာေအနနဲ႔ FM radio signal က ၁ စကၠန႔ၼြာ လႈိင္း သႏ္း ၁၀၀ (100 Million)ၾထကၸါတယ္ အဲတာေၾကာင့္ FM frequency က 100MHz ်ဖစၸါတယ္ million ကို M နဲ႔်ပပါတယ္ ၾထကၼၾထက္သိခ္င္ရင္ေတာ့ FM နားေထာင္ရင္ လာတဲ့လႈိင္း လိုက္ၾကည့္ၾကည့္ေပါ့ ဟီးဟီး ်မင္ရရင္ေ်ပာအုံးေနာ္။ လႈိင္းက ၁ စကၠန႔္ သႏ္းေထာငၡ္ီၾထက္ရင္ေတာ့ billion times ေပါ့ အဲ့တာကိုေတာ့ Gigahertz (GHz) နဲ်ပပါတယ္။ေအာကၼြာနမူနာေအနနဲ႔ Frequency ေၾတ်ပထားပါတယ္ Wi-Fi ဆိုတဲ့ေကာင္ႀကီမ္ႏႈံးေတာ္ေတာၼ္ားတယ္ အဲ့တာေၾကာင့ႅဲ signal ေၾတ ၁ စကၠန႔္အၾတင္းအမ္ားႀကီးပို႔ႏိုငၲယၳငၸါတယ္။ လႈိင္းထုတ္ေပးရတဲ့ electric power လဲပိုစားမြာေပါ့။
AM Radio: Around 10MHz
FM Radio: Around 100MHz
Television: Many frequencies from 470MHz to 800MHz, and others.
Cellular phones: 850MHz, 1900MHz, and others
Wi-Fi: 2.4GHz
Satellite: 3.5GHz
Wi-Fi: 5GHz
frequency ေအၾကာင္းေရးေတာ့ Modulation ဆိုတဲ့စကားလုံးေလးထဲ့ေရးေပးလိုကၸါတယ္အက္ေယၠတာ့သီးသန႔္ေလ့လာၾကည့ၸါသိခ္င္ရင္ Modulation ဆိုတာအၾကမ္း်ဖင္းေ်ပာရရင္ signal လႊင့ၱဲ့အခါမြာလိုခ္ငၲဲ့ data information ေရအာင္ wave ေၾတကို ပုံစံအမ္ိဳးမ္ိဳးလႈိင္းအ႐ၾယ္အစားလိုသလိုပုံေ်ပာင္းပို႔လႊတၱဲ့ေသဘာမ္ိဳးကို modulate လုပၲယႅိဳ႕ေခၚပါတယ္။
Wi-Fi Signal
============
WiFi signal မြာေတာ့ frequency ေပါမူတၫ္ၿပီး ၂ မ္ိဳးသုံးၾကပါတယ္
1- 2.4GHz low frequency ေကတာ့လက္ရြိမ္ားေသာအား်ဖင့္သဳံးတဲ့ WiFi frequency အမ္ိဳးအစားပါ။အသုံးမ္ားတဲ့အၾတက္ အဲ့ဒိ frequency နဲ႔ signal ေၾတၾကၽႏ္ေတာၱိဳ႕ပတ္ဝႏ္းက္ငၼြာအမ္ားႀကီး်ဖစ္ေနၿပီးတခါေတလ wave ေၾတအခ္င္းခ္င္းေအႏြာက္အယြက္်ဖစၲာေၾတရြိေနတကၸါတယ္။ဒါေပမဲ့အားသာတာတစၡဳက နံရံေၾတ်ပတင္းေပါက္ေၾတကို ်ဖတ္ေက္ာ္ႏိုငၼႈမ္ားပါတယ္။
2- 5GHz high frequency ေကတာ့ေလာေလာဆယ္အသုံးနဲပါေသးတယ္။ frequency မ္ားတဲ့အၾတက္ Bandwidth ပိုမ္ားပါတယ္အသုံး်ပဳတဲ့သူလဲနၫ္းေသးတာေၾကာင့္ေအႏြာက္အယြကႅၫ္းကင္းပါေသးတယ္။ဒါေပမဲ့ႀကိမ္ႏုံးမ္ားတဲ့အၾတက္ အၾကာေအဝးသိပၼရပါဘူး 2.4GHz လိုလဲ နံရံေၾတ ်ပင္းေပါက္ေၾတလဲအရမ္းမ်ဖတ္ေက္ာ္ႏိုငၸါဘူး။
အဲ့အမ္ိဳးအစားေၾတကို Wi-Fi ေလာကမြာေတာ့ Band လို႔ေခၚၾကပါတယ္။ 2.4GHz Band နဲ႔ 5GHz Band ေပါ့၊ အဲ့ Band တစၡဳခ္င္းစီမြာလဲ channel ေၾတျခဲၿပီးသုံးၾကပါတယ္။
2.4GHz Band မြာ channel 1 to 14 ရြိပါတယၵါေပမဲ့ channel overlap ်ဖစၲဲ့အၾတက္ channel အကုႏႅဳံးအသုံး်ပဳလို႔မရပါဘူး။
5GHz Band မြာေတာ့ bandwidth ပိုမ္ားသလို channel ေၾတလဲပိုမ္ားပါတယ္ 1 to 165 ေလာကၳိရြိပါတယ္။
Power and Receiver Sensitivity
WiFi နဲ႔ပတ္သတႅိဳ႕ေနာကၱစၡဳေအရးႀကီးတာက အထကၼြာေ်ပာခဲ့တဲ့ Wifi signal ေၾတကဘယ္ေလာက္ေဝးေဝးၾသားၾကလၫ္း ဘာေၾတၾကာလၫ္းဆိုတာပါပဲ။ဒါမြလၫ္း wireless network တစၡဳတၫ္ေဆာက္ေတာ့မယၦိဳၾတကႅိဳ႕ခ္ကႅိဳ႕ရမြာပါ။ေအပၚေခါင္းစဥၼြာေရးထားသလို Power ဆိုတာက signal ထုတႅႊင့ၱဲ့ power ကိုေ်ပာတာပါ transmit လုပၲဲ့အားေပါ့ electromagnetic အားေပါ့ အဲ့ဒိအားက Router တစၡဳခ္င္းစီမြာသူ႔ power နဲ႔သူရြိပါတယ္ အဲ့တာေပါမူတၫ္ၿပီး အၾကာေအဝးလဲေ်ပာင္းလဲၾသားပါတယ္။
တခ္ိဳ႕ router ေၾတကထုတႅႊင့္အားအရမ္းေကာင္းပါတယ္ တခ္ိဳ႕ router အမ္ိဳးအစားေၾတေကတာ့ လကၡံအား လိုင္းဖမ္းအားအရမ္းေကာင္းပါတယ္ အမ္ိဳးအစားေပၚမူတၫ္ၿပီးၾကဲ်ပားၾသားပါတယ္။ အဲ့တာေေၾတပၚမူတၫ္ၿပီးလိုင္းဘယ္ေလာက္ေကာင္းလဲတိုတာလၫ္းၾကာၾသားတာေပါ့။
Router တစၡဳရဲ႕ transmit power ကို အတိုင္းအတာ ၂ မ္ိဳးနဲ႔တိုင္းပါတယ္ - milliwatts(mW)or dBm ဆိုၿပီးတိုင္းၾကပါတယ္။
1- လြ္ပၥေစ္အခၚေအဝၚအတိုင္းအတာမြာ Watt ကိုေတာ္ေတာၼ္ားမ္ားသိၿပီးၾကမြာပါ လြ္ပၥစၸစၥၫ္းေၾတသုံးတဲ့အခါ Watt ဘယ္ေလာကၥားလဲဆိုတာကိုေပါ့ ခုဆိုမီတာေခဈးေၾတတက္ေတာ့ watt ေျခၽတာဖို႔ေ်ပာလာၾကတာၾကားၾကမြာပါ မီတာဆိုလို႔ မီတာမြာဆိုရင္ 1000 watt ကို 1 နာရီတိတိသုံးရင္ 1 Unit တကၱာသိတဲ့သူေၾတသိၾကမြာပါ အဲ့ေတာ့ Watt နဲမြသက္သာမြာေပါ့ ထားပါ milliwatts ကိုေရြ႕ဆေက္ရအာင္ milliwatts ဆိုတာက 1 watts ရဲ႕ ၁၀၀၀ ပုံ တစၸဳံ 1/1000 watt ကိုေခၚတာ်ဖစၸါတယ္။ဥပမာၾတက္်ပရရင္ လြ္ပၥစၼီးလုံးတစႅဳံးအိမၼြာသုံးတာ 40 Watts ဆိုပါေတာ့ ၾကၽႏ္ေတာၱိဳ႕က 100mW ရြိတဲ့ Router တစႅဳံးသုံးမယၦိဳရင္ 100/40000 ်ဖစၲာမို႔ အဆ 400 ေက္ာၼီးသီးစားတဲ့အားထကၷဲတဲ့ပမာဏကို electric signal အ်ဖစၴဳတႅႊင့ႅိဳကၱာ်ဖစၸါတယ္။ signial wave ေၾတရဲ႕လြ္ပၥစၸမာဏ က အရမ္းနဲပါတယ္ မဟုတ္ရင္ရဲ အကုႏၶာတႅိဳကၠဳႏၼြာေပါ့။
2- dBm ေကတာ့ ခုနေက်ပာတဲ့ milliwatt ကိုတိုင္းတာေခၚဆိုဖို႔ ဇယား logarithms ၾတကၷၫ္းနဲ႔ၾတက္ၿပီးေခၚတာ်ဖစၸါတယ္။ 1 Milliwatt ကို 0 dBm, 10 milliwatt ကို 10 dBm, 100 milliwatt ကို 20 dBm, 1000 milliwat (1Watt) ကို 30 dBm အစရြိသၫ္ေခၚဆိုၾကပါတယ္။အဲ့တာကိုၾကည့္ၿပီး network range ကိုၾတကၡ္က္ၿပီး router ဘယ္ေလာက္ လိုတယ္ ဘာညာေပါ့ ၾတကၡ္က္ရတာပါ။
ဥပမာေနနဲ႔ ေ်ပာရင္ ပုံမြႏ္ laptop,phone ေလးေၾတဆို 10mw(10dBm)အားရြိပါတယ္။indoor router, Office router ေလးေၾတဆို 100mW(20dBm)
Outdoor router, Sector router ေၾတလဲ 100mW(20dBm)ပဲသုံးၾကတာမ္ားပါတယ္းဒါေပမဲ့ antenna ၾကာၾသားပါတယ္ေအာကၼြာရြင္း်ပပါအုံးမယ္။ long range CPE ေၾတဘာေၾတၾေကတာ့ 500mW(1/2Watt or 27 dBm)သုံးၾကပါတယ္။တခ္ိဳ႕ႏိုင္ငံေၾတမြာ အဲ့လိုသုံးတဲ့ transmit power ကိုကန႔္သတၳားပါတယ္ အရမ္း watt မ္ားရငႅဴကိုထိခိုက္ႏိုငႅိဳ႕ပါ မသိမသာနဲ႔ဓာတ္ေသးေသးေလးလိုက္ေနသလိုေနမြာေပါ့။အဲ့တာေၾတက ေရာဂါေၾတရတာ အနၫ္းဆုံး မ္ိဳးတုႏ္းတာ်ဖစၲတၱယ္သတိေတာ့ထားေပါ့ :P။
အထကၼြာေ်ပာခဲ့တဲ့ transmit power က WiFi Connection တစၡဳရဲ႕တစ္ဝကၥာခရီးလို႔အၾကမ္း်ဖင္းသတၼြတႅိဳကၸါေနာကၱစ္ဝေကၠတာ့သူ႔ လကၡံတဲ့ receiver router, Device ဘကၠအပိုင္းေပါ့ receiver ဘကၼြာလဲသူရဲ႕ လကၡံႏိုငၲဲ့အၾကာေအဝးရြိပါတယ္အဲ့တာကို ေခါင္းစဥၼြာပါတဲ့ Receive Sensitivity လို႔ေခၚပါတယ္။
လကၡံတဲ့ device ကလၫ္းလကၡံတဲ့အခါမြာအထေကၠ်ပာခဲ့သလို electromagnetic wave ေၾတကိုလကၡံတာ်ဖစႅိဳ႕ တနၫ္းအား်ဖစ္ လြ္ပၥစၶာတ္အားလႈိင္းေသးေသးေလးကိုလကၡံတာမို႔ dBm နဲ႔ပဲၾတကၸါတယၵါေပမဲ့ လကၡံတဲ့ေနရာမြာစလႊင့ႅိဳကၱဲ့ ပမာဏအတိုင္းေရာကႅာတာမဟုတၸါဘူး လြ္ပၥစ္အားနဲနဲေလးေရာကႅာတာပါ အဲ့တာကိုပဲ ဖမ္းၿပီး signal ်ပႏ္ေဖာ္ရတာပါ။ ပုံမြႏ္အား်ဖင့္ -40dBm ေကန -80dBm ၾကားမြာေကာင္းေကာင္း signal အလုပႅဳပၸါတယ္ -80dBm ေကနာေက္ာ္ၿပီး -90,-100,ေၾတဆိုရငႅိဳင္းေမကာင္းေတာ့ပါဘူး။ အဲ့မြာဘာလို႔အႏႈတႅကၡဏာပါေနရတာလဲဆိုရင္ ဖမ္းမီတဲ့ လြ္ပၥစႅႈိင္းက အရမ္းအားနၫ္းလို႔ 1 milliwatt(1mW)ေတာငၼရြိပါဘူး အဲ့ေအာကၠိဳေရာက္ေနပါၿပီ။
ဥပမာ - 0.0001 milliwat(mW) ကို 0.0001 dBm လို႔ေရးမဲ့အစား -40dBmလို႔အၾလယၼြတ္ရၾလယ္ေအာင္ေရးတဲ့ေသဘာပါ။
|--------|-------------------|
| P(dBm) | P(mW) |
|--------|-------------------|
| 50 | 100000 |
| 40 | 10000 | strong transmitter
| 30 | 1000 | ^
| 20 | 100 | |
| 10 | 10 | |
| 0 | 1 |
| -10 | 0.1 |
| -20 | 0.01 |
| -30 | 0.001 |
| -40 | 0.0001 |
| -50 | 0.00001 | |
| -60 | 0.000001 | |
| -70 | 0.0000001 | v
| -80 | 0.00000001 | sensitive receiver
| -90 | 0.000000001 |
|--------|-------------------|
Antennas
Wireless router ေၾတမြာမတူညီတဲ့ အငၲႏၷာေၾတပါၾကပါတယ္။လိုအပၲဲ့ေအနအထားေပၚမူတၫ္ၿပီးသုံးၾကပါတယ္။တခ္ိဳ႕ router နဲ႔ၾတဲသုံးရတဲ့ အငၲႏၷာသီးသန႔္ေၾတလၫ္းရြိပါတယ္။
အသုံးအမ္ားဆုံး Antenna အမ္ိဳးအစား ၃ မ္ိဳးရြိပါတယ္။
Omnidirectional Antennas -- Omni အငၲႏၷာေၾတက WiFi signal လႊင့ၱဲ့ ဖမ္းတဲ့ေနရာမြာ ပတၸတႅၫၠိဳ လႊင့္၊ဖမ္း လုပၸါတယ္။ transmit power ကပတၸတႅၫၠိဳၾသားရတဲ့အၾတက္အၾကာေအဝးေတာ့သိေပၼရာကၸါဘူး ပတ္ဝႏ္းက္ငၼြာပဲ signal ေကာင္းေကာင္းမိပါတယ္။
Directional Antennas --Directional ဆိုတဲ့အတိုင္းလားရာတစၹကၠိဳ အားသာေပးၿပီး signal လႊင့ၱာ်ဖစၸါတယ္။ Directional Antenna ကိုအဓိက ၂ မ္ိဳးထၾကၡဲထားပါတယ္။
>> Sector Antenna :: ေကတာ့ လိုခ္ငၲဲ့ direction ဘကၠိဳ 30° ေကန 120° အထိအက္ၪ္းအက္ယ္ လုပ္ၿပီး လႊင့ႅိဳ႕ရပါတယ္။ Point to Multi Point သုံးတဲ့သူေၾတအသုံးမ္ားပါတယ္။
>> Focused Antenna : :ေကတာ့ လိုခ္ငၲဲံ direction တစၡဳတၫ္းကိုပဲ စူးစိုက္ၿပီးလႊင့ၱာပါ အက္ယ္ 5°,10° ေလာကၸဲရြိပါတယ္။အၾကာေအဝးေတာ့ပိုေရာကၱာေပါ့ CPE ေၾတမြာ point to point သုံးၾကတာမ္ားပါတယ္။
Crd
Crd
